Πως να αντιμετωπίζεις τους επικριτικούς ανθρώπους (από τον Άγγελο-Χάρη Αγγελάκη)
Πολλές φορές όταν βρισκόμαστε στη μέση μιας λεκτικής αντιπαράθεσης, είναι σχεδόν δεδομένο πως θα δεχτούμε τα πυρά της κριτικής του συνομιλητή μας. Γιατί όμως για κάποιους ανθρώπους αυτή η κριτική είναι τόσο οδυνηρή, ενώ άλλοι παραμένουν αλώβητοι ακόμα και στην πιο προσβλητική επίθεση;
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να έχουμε στο νου μας, είναι πως δεν είναι ούτε ο συνομιλητής μας, αλλά ούτε οι αιχμές της κριτικής του που μας αναστατώνουν. Αυτό που πραγματικά μας ταράζει, είναι οι αυτόματες σκέψεις που γεννιούνται στο μυαλό μας κάθε φορά που δεχόμαστε μια κριτική. Οι αυτόματες σκέψεις που έρχονται στο μυαλό μας, οι οποίες είναι διαποτισμένες με λάθος ερμηνείες που δίνουμε, δημιουργούν αρνητικές συναισθηματικές αντιδράσεις, που συχνά μας κάνουν να αισθανόμαστε προσβεβλημένοι, κατώτεροι και ανάξιοι.
Στην συνέχεια, ακολουθούν τρία βήματα, τα οποία θα σας βοηθήσουν να διαχειριστείτε κάθε είδος λεκτικής κριτικής απέναντι στο πρόσωπό σας:
- Βήμα 1: Δείξτε συναισθηματική κατανόηση. Προσπαθήστε να καταλάβετε με ακρίβεια τι είναι αυτό που θέλει να πει ο επικριτής σας. Κάντε του ερωτήσεις, προκειμένου να σας δώσει συγκεκριμένες πληροφορίες και προσπαθήστε να δείτε μέσα από τη δική του οπτική γωνία. Μόνο έτσι θα μπορέσετε να βρείτε το ξεκάθαρο νόημα πίσω από τη λεκτική του επίθεση.
- Βήμα 2: Αφοπλίστε τον επικριτή σας. Είτε οι κατηγορίες απέναντι σας είναι ψευδείς, είτε αληθείς, θα πρέπει να τις χειριστείτε με διαφορετικό τρόπο. Στην περίπτωση που υπάρχει αλήθεια στην κριτική, συμφωνείστε μαζί του όσον αφορά το συγκεκριμένο κομμάτι. Για παράδειγμα, σας λέει «Κώστα είσαι τελείως αδιοργάνωτος γιατί πάντα καθυστερείς στα ραντεβού μας». Μπορείτε να πείτε «Συμφωνώ στο ότι υπάρχουν φορές που έρχομαι καθυστερημένος, αυτό δεν σημαίνει ότι είμαι αδιοργάνωτος στη ζωή μου». Στην περίπτωση που η κριτική δεν έχει την παραμικρή δόση αλήθειας μπορείτε να πείτε «Καταλαβαίνω ότι είναι δικαίωμα σου να έχεις αυτή τη γνώμη». Και μετά συζητήστε το σημείο που διαφωνείτε. Άμα συμφωνήσετε με τον οργισμένο επικριτή σας, εκείνος κατά πάσα πιθανότητα ηρεμήσει και θα μπορέσετε να συζητήσετε περισσότερο δημιουργικά. Αν δείξετε πως δεν έχετε σκοπό να αντιδικήσετε, αλλά θέλετε να συμφωνήσετε μαζί του, θα τον αφήσετε αυτομάτως χωρίς εφόδια. Έτσι, καθώς ο επικριτής σας θα αρχίσει να μαλακώνει, όχι μόνο θα έχει μεγαλύτερη πρόθεση ώστε να συνεργαστεί μαζί σας, αλλά θα αρχίσει να αναθεωρεί τη κριτική του.
- Βήμα 3: Πείτε με δικά σας λόγια τι έχετε καταλάβει ότι θέλει να σας πει και συζητήστε μαζί του αυτό που σας απασχολεί. Έχοντας χρησιμοποιήσει με επιτυχία τα προηγούμενα βήματα, πλέον είστε σε θέση να καταθέσετε διακριτικά, αλλά αποφασιστικά, τα δικά σας αντεπιχειρήματα. Σε αυτό το σημείο, θα πρέπει να δείξετε ευελιξία, «διπλωματία» και να επιχειρηματολογήσετε βασιζόμενοι στα γεγονότα και όχι στην τιμή ή στην προσωπικότητά σας. Γι’ αυτό αποφύγετε του ακραίους χαρακτηρισμούς προς το πρόσωπο του επικριτή σας.
✅ Θυμηθείτε, όταν δέχεστε μια κριτική, σκοπός της απάντησης σας δεν είναι να μειώσετε τον επικριτή σας, αλλά να τον κάνετε να αναθεωρήσει. Προσπαθώντας να βγείτε από πάνω, το μόνο που θα κερδίσετε είναι να του προκαλέσετε περαιτέρω εξαγρίωση. Συνεπώς, θα πρέπει να δράσετε διπλωματικά και να αποσκοπείτε πάντοτε στο να ανακτήσετε τη συμπάθεια του επικριτή σας.
(Ο Άγγελος-Χάρης Αγγελάκης είναι απόφοιτος ΕΚΠΑ, Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης και τριτοετής φοιτητής Ψυχολογίας)
